Академич Д.Амарсайхан: Би 2100 оны Монгол улсыг харж байна-Үргэлжлэл 1

• 

  Нийтлэсэн Б Нямдаваа
• 2019-07-04
• 69

Хүний нийгмийн хөгжлийн болон хувь хүний төлөвшлийн гол нууцыг судлаад үзэхэд, мөн чанар нь сайн хуулинд оршдог. “Хулгай хийх” тухай бодол эрт үеэс хувь хүний далд ухамсарт байсаар ирсэн зүйл бөгөөд хөгжингүй орнуудад үүнийг бүх л төрлийн хуулиар зохицуулсан байдаг. Өөрөөр хэлбэл, “ажиллах” боломж гарвал ямар ч хүнд “ажиллах” сэдэл төрдөг бөгөөд хөгжингүй орнуудын ч гэсэн төрийн өндөр албан тушаалтнууд авилгад холбогдоод байдаг нь үүний нэг тод жишээ юм.

Үүнийг тэрлэгч миний бие нь идэр залуу наснаасаа гадаадын олон орноор явж, суралцаж, эрдэм, боловсролын салбарт ажиллаж ирсэн, Эзэн Чингэс хааны нутагт монгол хүн болж төрсөнөөрөө бахархдаг нэгэн бөгөөд Монгол үндэстэн, “Агуу түүхтэй”-гээ адил “Их хувь заяатай” гэж итгэдэг.

Түүхийн аль ч эгзэгтэй цаг үед, ямар ч хэцүү сорилт тулгарсан, Монгол үндэстэн даваад л гараад ирсэн байдаг. Өнөө цагт, монголчууд бид “зөв замаар явах уу?”, аль эсвэл “буруу замаар будаа тээх үү?” гэдэг салаа замын уулзвар дээр ирчихээд, дахиад л хүнд сорилттой тулгарчихаад байгаатай уншигч авхай та санал нийлэх байх.

Иймд өнөөгийн энэ замбараагүй байдлыг халж, “Төр” шиг төртэй болохын тулд, Үндсэн хууль болон бусад органик хуулиудад, юун түрүүн Чадамжтай төрийг бий болгох, Хөгжлийн бодлогын хороотой болох, Төрөөс хулгай хийгчдийг хатуу шийтгэх гэх мэтчилэн нилээд хэдэн заалтыг оруулж өгөх зайлшгүй шаардлагатай байна. Хэрэв бид зөв хуулиудыг бий болгож, өнөөгийн төр, бизнесийн олигархууд холилдсон энэ гаж тогтолцоог алга болгож, хуулийн дор бүгд эрх тэгш амьдарч, ажил хөдөлмөр эрхлэх аваас, бидний хүссэн нийгэм их л ойрхон буюу.

2100 оны Монгол улс – Удаах хувилбар

22-р зуун гарах гэж байгаа тэрхүү торгон мөчид, НҮБ-ын дэргэдэх “Дэлхийн хөгжлийн байгууллага”-аас өнгөрч буй зуунд “агуу амжилт” гаргаж, хөгжлөөрөө манлайлсан 5 орныг зарлах гэж байгаа бөгөөд түүнд нь Монгол улс багтжээ.

Монгол орон 21-р зуунд үсрэнгүй хөгжлийн “ид, шид”-ийг үзүүлж, энэ амжилтаараа Гиннесийн номонд удаа дараа бичигдэж, тэр бүү хэл нийт дэлхий дахинаа “Монголын хөгжлийн загвар” хэмээх “нэр, томъёо” хүртэл бий болжээ.

Нийт иргэдийнх нь 80 хувь нь нийгмийн дундаж давхаргад хамаарах бөгөөд тэдний жилийн орлого 120,000-150,000 ам.долларт хэлбэлзэнэ.

Энэ улсад хөдөө аж ахуй, уул уурхайн үйлдвэрлэл, банк санхүүгийн салбарууд өндөр түвшинд хөгжсөн байх бөгөөд хүмүүсийнхээ боловсролд ихэд анхаарснаар “хүний хөгжлийн индекс”-ээр сүүлийн 10 жилд, дэлхийн бүх улсуудаас тогтмол эхний 3-5 дугаар байруудыг эзэлсээр иржээ.

Дэлхийд дээгүүрт орох шинжлэх ухааны төвүүд, үндэсний их сургуулиуд нь, нийслэл хот болон хэд, хэдэн том хотууд нь байрлах ба тэнд бас Харвард, Стэнфорд, MIT, Кэмбриж зэрэг дэлхийн “том брэнд” болсон их сургуулиудын салбарууд аль хэдийн бий болжээ. Эдгээр сургуулиудад гадаад орнуудын мянга, мянган оюутнууд ирж суралцан, асар том хөрөнгө оруулалт хийхээс гадна, дэлхийн хамгийн тэргүүний гэгдэх мэдлэгийг олж авна.

Улаанбаатар хот дэлхийн санхүүгийн хамгийн том төвүүдийн нэг болсон байх бөгөөд биржийнх нь хүчин чадал Лондон, Нью-Иоркийн биржүүдтэй эн зэрэгцэнэ. Дэлхийн хамгийн томд тооцогдох пүүс, компаниуд IPO хийлгэхийг хүсдэг газар нь Улаанбаатар хот.

Угийн хэлний авъяастай, ухаан сэргэг монголчууд англи, орос, хятад, япон, солонгос зэрэг хэлүүдээр нэвт, шувт ярьж чадах ба Төр, засаг нь иргэнээ хөгжүүлэх, хүмүүстээ олон талын боловсрол олгох, үндэсний уламжлалаа хадгалах, түүх, соёлоо дээдлэх зэрэгт онцгой анхаарал хандуулна.

НҮБ-ын индэр дээр уригдаж ирсэн Монголын төлөөлөгчдөөс хэрхэн ийм үсрэнгүй хөгжлийн замд гарч чадсаныг нь сурвалжлагчид асуухад тэд доорх хариултыг өгч байх юм.

 

Үргэлжлэл бий...

---

Бусад мэдээлэл